Lifelong learning (‘een leven lang leren’) wordt steeds vaker genoemd als één van de belangrijkste vaardigheden voor de toekomst. Ons werk wordt complexer en veranderingen volgen elkaar steeds sneller op, met name als gevolg van technologische ontwikkelingen. Welk werk je ook gaat doen, je zult merken dat er regelmatig van je gevraagd wordt om iets nieuws te leren. Soms via een cursus of training, maar steeds vaker vindt leren gewoon op de werkplek plaats. En dan bedoel ik niet het volgen van een training via e-learning, maar gewoon: leren van je collega, je manager, via YouTube-filmpjes of door andere informatie te zoeken via internet en via sociale netwerken. Het komt daarbij dus steeds vaker neer op je eigen houding ten opzichte van het leren van nieuwe dingen.
De eerste keer dat ik hoorde van de term ‘lifelong learning’ was tijdens mijn studie Toegepaste Onderwijskunde en de term sprak mij direct aan. Uitleg van de term was niet nodig, want ik herkende mezelf direct: ik ben een lifelong learner. Altijd blijven leren, blijven verbeteren, niet alleen op mijn vakgebied dat continu in ontwikkeling is, maar ook om me als persoon verder te ontwikkelen.
Eigenschappen van een lifelong learner
Wat betekent ‘leren’ voor jou? Ben je er sinds je school- en studietijd helemaal klaar mee en hoop je nooit meer iets te hoeven leren? Of zie jij jezelf ook als een ‘lifelong learner’?
Hieronder benoem ik een aantal eigenschappen van een lifelong learner.
1. Lifelong learners accepteren dat ze iets niet kunnen, maar zien dat als startpunt, niet als eindpunt
Als je weet dat je altijd kunt blijven leren, kun je ook accepteren dat je iets nog niet weet of kunt. Dat betekent echter niet dat je je daarbij neerlegt. Juist niet zelfs! Je accepteert de situatie zoals die is op dat moment, stelt vast wat je wilt kennen of kunnen en onderzoekt hoe je dat gaat leren. Lifelong learners pakken de situatie actief aan en kijken wat ze zelf kunnen doen om het te veranderen.
Als je echt een complex onderwerp wilt aanpakken waarvoor je waarschijnlijk verschillende bronnen en leeractiviteiten nodig hebt, kun je eens overwegen om echt een leerplan op te stellen. Pas geleden kwam ik bij een online workshop die ik volgde een template tegen die je hiernaast ziet afgebeeld.
2. Lifelong learners zoeken hun eigen informatiebronnen
Ze wachten niet niet tot ze een training of cursus kunnen volgen over het onderwerp waar ze meer over willen weten. Ze beginnen zelf te zoeken op Internet, via sociale netwerken en in bibliotheken. Ze volgen interessante blogs, MOOCs, Twitter-accounts, LinkedIn– en facebookgroepen, luisteren naar podcasts en zijn geabonneerd op YouTube-kanalen. En wees niet verbaasd als ze ook nog steeds een pasje van de lokale bibliotheek hebben :-).
3. Lifelong learners maken altijd notities
Je herkent de lifelong learner dus als iemand die met pen en papier, tablet of laptop in de aanslag zit bij een bespreking, presentatie of training. Of op zijn minst komt er af en toe een smartphone tevoorschijn waarin driftig wordt getypt. Nee, geen Whatsapp of Facebook ;-). Misschien wel een tweet waarin gedeeld wordt waar de bespreking over gaat, maar meestal zul je gewoon een notitie-app zien als je meekijkt op het scherm.
Ik begrijp er nooit iets van als mensen bij een bespreking, presentatie of training zitten zonder aantekeningen te maken. Ik ga er altijd vanuit dat ik er iets van opsteek, dat er een actie uit volgt, of een idee waar ik misschien iets mee wil, én het is natuurlijk handig om later terug te kunnen kijken wat er precies besproken is. Ik vind het dan zonde om te moeten wachten tot de notulen komen. Uiteindelijk neem ik de officiële notulen natuurlijk wel door om te zien of ik nog iets gemist had of beter kan verwoorden.
Voor sheets van een presentatie geldt trouwens hetzelfde. Wat heb ik eraan om deze achteraf te bekijken, terwijl de gedachten en ideeën die ik erover heb juist tijdens de presentatie komen? En ik verwacht echt niet dat ik ze later nog een keer krijg als ik alleen naar ‘kale sheets’ zit te kijken zonder dat ik het verhaal erbij hoor.
Ik kwam pas geleden een leuk artikel hierover tegen van niemand minder dan Richard Branson: The importance of taking notes.
Ook zijn hier nog een paar mooie artikelen over het maken van goede notities:
- The ultimate guide to note-taking (infographic) – Lifehacking
- The ultimate guide to note-taking – Kate Matsudaira
- The Dash/Plus system – Patrick Rhone
Niet alleen tijdens vergaderingen of trainingen is het goed om notities te maken, ook als je een boek of artikel leest of als je specifieke onderwerpen bestudeert. In zijn artikel “Note Taking Methods for Effective Learning: 40 Best Templates” geeft Jack Milgram allerlei templates die je daarbij kunnen helpen.
4. Lifelong learners reflecteren continu op hun eigen leerproces
Als ze iets nieuws hebben geprobeerd, of een situatie ging niet zoals verwacht, dan zullen lifelong learners voor zichzelf analyseren wat er goed en/of fout ging en waarom, en vervolgens bedenken ze hoe ze het voortaan beter kunnen doen.
Het bijhouden van een dagboek (journal) of een ‘learning log’ kan hierbij erg behulpzaam zijn. In zo’n learning log kun je bijvoorbeeld de volgende vragen beantwoorden:
- Om welke (leer)activiteit ging het?
- Indien gepland: Wat verwachtte ik te leren?
- Eventueel: Welke resources heb ik gevonden?
- Wat heb ik geleerd?
- Hoe kan ik toepassen wat ik geleerd heb?
- Wat wordt de volgende stap?
Je kunt een learning log voor jezelf bijhouden op papier (Moleskine is een populair format) of in een notitite-app zoals Evernote of DayOne (iOS).
Je kunt een learning log ook online delen via bijvoorbeeld Facebook of Google+ , of door een eigen blog bij te houden. Via WordPress.com kun je vrij eenvoudig je eigen blog opzetten.
5. Lifelong learners gebruiken netwerken om kennis te delen en te valideren
Ze zijn voor een groot deel afhankelijk van de kennis die anderen gratis beschikbaar stellen en zelf delen zij ook hun nieuw verworven kennis. Ze vragen en geven feedback via sociale media, publiceren daarop links naar relevante websites, artikelen, infographics en filmpjes (of maken deze zelf), houden een video- of weblog bij (zie vorige punt), delen hun links op Delicious, Diigo of ZEEF en selecteren relevante artikelen over een bepaald onderwerp via tools zoals Scoop.it of Flipboard. En ze hopen natuurlijk op leuke discussies via deze kanalen om anderen verder te helpen en hun eigen inzichten verder aan te scherpen.
En jij?
Zie jij jezelf als ‘lifelong learner’ en herken je je in de bovenstaande eigenschappen? Weet je nog andere eigenschappen die in dit lijstje thuishoren? Laat het weten door hieronder te reageren.
